Jedynka usprawiedliwiana zaskakującą formą sprawdzianu? A może „przeuczenie” jako główny sprawca osłabienia motywacji i niskich wyników? To mogą być rezultaty niewłaściwego doboru strategii uczenia się i braku wiedzy na temat tego, jak efektywnie się uczyć. Warto wiedzieć, co podpowiedzieć dziecku, które coraz mniej chętnie zagląda do książek.

Nauka w szkole skoncentrowana jest na przyswajaniu wiedzy oraz nabywaniu umiejętności – często jednak uczniowie nie wiedzą, jakimi instrumentami posługiwać się podczas nauki. Korzystają z bardzo nieefektywnych metod – mogą one doprowadzić do obniżenia motywacji czy wyuczonej bezradności, w mniej skrajnych przypadkach po prostu wydłużają czas nauki i odbierają szansę na realizowanie hobby czy spotkania z rówieśnikami. Na szczęście rodzic, który zna podstawy procesu uczenia się, może być doskonałym konsultantem w kwestii efektywnej nauki.

Indywidualne podejście maksymalizuje zyski

Tym razem nie chodzi o indywidualne podejście do dziecka, a do… materiału, który ma zostać przyswojony. Warto nauczyć dziecko nawyku oceniania treści, których zamierza się uczyć. Czy są trudne? Obszerne? Czy nauka może być wyczerpująca? W zależności od konkretnego materiału należy dobrać optymalną metodę. To, że na długi i trudny materiał należy zarezerwować większą ilość czasu, nie powinno nikogo dziwić. Dłuższy czas pracy nie oznacza jednak dłuższych przerw, wprost przeciwnie – im trudniejsze treści do opanowania, tym krótsze przerwy należy robić.

Jak zapamiętywać lepiej?

To, że dziecko ma problemy z zapamiętywaniem, może oznaczać korzystanie z nieefektywnej strategii. Samo powtarzanie może sprawdzić się na początku kariery w szkole podstawowej, potem złożoność materiału wymaga już bardziej finezyjnych technik. Szukając dobrej strategii warto wiedzieć, co poprawia proces zapamiętywania. Przede wszystkim jest to samodzielność – robienie zadania samemu znacznie zwiększa osiągnięcia pamięciowe w porównaniu do sytuacji oglądania wykonywania zadania przez kogoś innego. Zamiast prezentować, jak rozwiązać zadanie z matematyki, wesprzyj dziecko w samodzielnym wykonaniu – możesz chwalić go za zaangażowanie, zadawać pytania pomagające zorganizować pracę albo wskazać źródła, w których znajdzie pomoc.

Dobre odpowiedzi – rozpoznawać a wytwarzać

Dla wielu uczniów informacja o formie sprawdzenia wiedzy jest bardzo istotna – zwłaszcza ci starsi wiedzą, że inaczej można uczyć się do testu z pytaniami otwartymi, a inaczej do takiego z odpowiedziami do wyboru. Na czym polega różnica? Nawet jeśli dziecko jedynie przeczyta swoje notatki, podczas testu zamkniętego prawdopodobnie rozpozna wśród niepasujących odpowiedzi te, które widziało w przeczytanych tekstach. Może mieć natomiast trudności z wydobyciem nieutrwalonych treści z pamięci i ponieść klęskę na zadaniach wymagających reprodukcji – czyli udzielenia twórczej odpowiedzi w pytaniu otwartym. Reprodukcja jest bowiem wieloetapowym, wymagającym wysiłku procesem, który zachodzi na bazie śladów innego rodzaju niż rozpoznawanie. Warto uświadomić młodemu adeptowi nauki, że przeczytanie (czyli opieranie się na śladach obrazowych) nie jest równoznaczne z nauczeniem się (wytworzeniem śladów werbalnych).

 

Bibliografia

Jagodzińska, M. (2013). Psychologia pamięci: badania, teorie, zastosowania. Gliwice: Wydawnictwo Helion.